Ciąża to wyjątkowy stan powodujący ogromne zmiany w życiu kobiety. Ciało zaczyna wyglądać i pracować inaczej. Zwiększa się jego zapotrzebowanie na minerały, witaminy i składniki odżywcze. Nie zawsze dieta okazuje się wystarczająca do pokrycia tych potrzeb i często konieczne jest uzupełnienie ich innymi sposobami. Sprawdź, jak powinna wyglądać suplementacja witamin w ciąży. Jakie substancje należy przyjmować? Od kiedy brać witaminy w ciąży? Wyjaśniamy.

Dlaczego suplementacja witamin w ciąży jest ważna?

Czy trzeba brać suplementy w ciąży? Okres ten jest dużym wysiłkiem dla organizmu kobiety. W tym czasie znacząco wzrasta zapotrzebowanie na witaminy i składniki odżywcze zarówno dla samej kobiety, jak i rozwijającego się płodu. Wszelkie niedobory składników odżywczych w okresie ciąży wpływają na jej przebieg – mogą doprowadzić do niewydolności łożyska, powstania wad rozwojowych u płodu oraz przedwczesnego porodu. W tym czasie zwiększa się również zapotrzebowanie energetyczne organizmu kobiety, któremu standardowy jadłospis może nie sprostać.

Dlatego podstawą żywienia przyszłych mam powinna być różnorodna, odpowiednio zbilansowana dieta uzupełniona o suplementację w dawkach optymalnych dla prawidłowego rozwoju płodu i zdrowia kobiety. Witaminy w czasie ciąży zmniejszają ryzyko wystąpienia patologii w przebiegu ciąży, wad wrodzonych płodu oraz rozwoju chorób przewlekłych dziecka w wieku dorosłym. 

Jakie witaminy suplementować w czasie ciąży?

W 2020 roku Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników wydało rekomendacje dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych. Według nich rutynowe stosowanie preparatów wielowitaminowych u wszystkich ciężarnych nie jest zalecane. Podstawowym źródłem przyjmowania niezbędnych mikroelementów i witamin powinna być dieta, natomiast odpowiednia suplementacja w ciąży może być jej uzupełnieniem.

Zgodnie z aktualną wiedzą przyszłe mamy powinny suplementować kwas foliowy, kwas DHA, jod, witaminę D oraz żelazo. Suplementacja w czasie ciąży innych składników nie jest rekomendowana wśród populacji zdrowych kobiet, jeśli nie ma do tego konkretnych zaleceń medycznych.

O tym, od kiedy brać witaminy w ciąży, zadecyduje lekarz ginekolog. Zazwyczaj zaleca się suplementację od początku ciąży, a niektórych składników – nawet jeszcze wcześniej.

Kwas foliowy w czasie ciąży

Kwas foliowy (witamina B9) jest niezbędny dla prawidłowego wzrostu płodu. Substancja wpływa na właściwy rozwój układu nerwowego i krwiotwórczego dziecka oraz uczestniczy w metabolizmie kwasów nukleinowych, białek i aminokwasów. Jest też konieczny do powstawania i wzrostu komórek płodu. Niedobór tej witaminy w czasie ciąży może prowadzić do:

  • poronienia,
  • powstania wad wrodzonych, zwłaszcza wad cewy nerwowej,
  • rozwoju anemii megaloblastycznej, 
  • zaburzeń podziałów komórkowych i syntezy DNA,
  • niskiej masy urodzeniowej.

Dlatego tak ważny jest odpowiedni poziom witaminy w ciąży. Od kiedy należy je brać w formie suplementacji? Eksperci rekomendują przyjmowanie kwasu foliowego nie tylko w czasie ciąży, ale przynajmniej 4 tygodnie przed planowanym zajściem w ciążę. Zaleca się przyjmowanie witaminy B9 w dawce:

  • 0,4 mg/dobę przez wszystkie kobiety w okresie rozrodczym,
  • 0,4-0,8 mg/dobę do 12. tygodnia ciąży (I trymestr) przez kobiety bez dodatkowych czynników ryzyka,
  • 0,6-0,8 mg/dobę w II i III trymestrze przez kobiety bez dodatkowych czynników ryzyka.

Ginekolog może zalecić zwiększenie codziennej dawki kwasu foliowego w zależności od indywidualnej sytuacji kobiety.

Żelazo w czasie ciąży

Niezbędne witaminy i minerały dla ciężarnych zazwyczaj obejmują też żelazo. Jego niedobór może prowadzić do:

  • przedwczesnego porodu,
  • hipotrofii (zahamowania wzrostu) płodu,
  • niedokrwistości syderopenicznej,
  • zaburzeń skurczów macicy w czasie porodu.

Zalecenia ekspertów wskazują na suplementację żelaza jedynie w przypadkach jego niedoboru. Specjaliści PTGiP rekomendują:

  • regularne badania krwi oznaczające stężenie ferrytyny u kobiet w ciąży,
  • suplementację żelaza przed 16. tygodniem ciąży w przypadku występowania niedokrwistości z niedoboru żelaza,
  • suplementację po 16. tygodniu w dawce do 30 mg/dobę w sytuacji, gdy ferrytyna spada poniżej 60 mg/l.

Witamina D w czasie ciąży

Suplementacja w ciąży witaminy D jest wskazana dla wszystkich kobiet. Niedobór tego składnika może wpływać na:

  • nieprawidłowy wzrost płodu,
  • wystąpienie astmy i krzywicy u dziecka,
  • opóźnienie rozwoju dziecka,
  • ryzyko pojawienia się cukrzycy ciążowej, niskiej masy urodzeniowej dziecka oraz stanu przedrzucawkowego.

Od kiedy brać witaminy w ciąży? Eksperci zalecają przyjmowanie:

  • 1500-2000 IU/dobę tego składnika przez cały okres ciąży i laktacji u kobiet o właściwym BMI oraz bez niedoborów witaminy D,
  • do 4000 IU/dobę u kobiet z BMI powyżej 30.

W przypadku niedoborów tej witaminy lekarz dostosowuje dawkę do oznaczonego stężenia.

Kwas DHA w czasie ciąży

Ważnym czynnikiem w diecie kobiet w ciąży jest kwas dokozaheksaenowy, który wpływa na właściwy rozwój psychosomatyczny, układu nerwowego i narządu wzroku u płodu. Niedobór kwasu DHA może skutkować:

  • niską masą urodzeniową dziecka,
  • stanem przedrzucawkowym,
  • przedwczesnym porodem.

Suplementacja witamin w trakcie ciąży jest zalecana u wszystkich ciężarnych. Eksperci z PTGiP rekomendują przyjmowanie minimum 200 mg kwasu DHA/dobę przez całą ciążę. Lekarz może zwiększyć dawkę w razie takiej potrzeby, np. w przypadku ryzyka porodu przedwczesnego (1000 mg DHA/dobę).

Jod w czasie ciąży

Suplementacja witamin w ciąży u wszystkich ciężarnych jest też wskazana w przypadku jodu. Niedobory tego pierwiastka mogą utrudniać donoszenie ciąży, zwiększać ryzyko wystąpienia wad rozwojowych, niedosłuchu, upośledzenia umysłowego i głuchoty u dziecka, a także prowadzić do zaburzeń okołoporodowych.

Najnowsze rekomendacje wskazują, aby przyjmować suplementy dla ciężarnych z jodem w dawce 150-200 mg/dobę przez wszystkie przyszłe mamy, u których nie stwierdzono chorób tarczycy. W przypadku kobiet z chorobami tarczycy suplementacja witamin w ciąży powinna być prowadzona jedynie pod opieką lekarza i kontrolą stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych i hormonów tarczycy.

Suplementacja witamin w ciąży – dla zdrowia mamy i dziecka

Wiesz już, kiedy i czy trzeba brać suplementy w ciąży. Odpowiednio dopasowane do stanu zdrowia oraz potrzeb kobiety i płodu witaminy w czasie ciąży pomagają zapobiegać niedoborom niezbędnych składników. W połączeniu z dobrze zbilansowaną dietą wspierają zdrowie mamy i dziecka.

W sklepie Witalna Paczka dostępne są suplementy dla ciężarnych bogate w witaminę D, kwas foliowy, żelazo, jod i kwas DHA. Są one bezpieczne dla kobiety i dziecka, co potwierdzają stosowne badania. Skonsultuj się zatem ze swoim lekarzem i wybierz preparaty odpowiednie dla Ciebie i Twojej pociechy.